Ciasto Marcepanek

Marcepanek to kultowe ciasto mojej mamy, które co roku pojawiało się u nas w domu na święta Bożego Narodzenia. Mimo takiej nazwy, nie ma ono nic wspólnego z marcepanem. Składa się z dwóch oddzielnych placków przygotowanych z ciasta kruchego - makowego oraz jabłkowego, przełożonych dżemem z czarnej porzeczki oraz domową masą budyniową (bez dodatku kupnego proszku budyniowego).

To dwa ciasta w jednym!

Połączenie makowca z szarlotką kwaśnym dżemem z czarnej porzeczki oraz słodką masą budyniową przygotowaną na maśle smakuje naprawdę rewelacyjnie. Ciasto to zawsze było hitem u nas w domu!

Ciasto jest dość pracochłonne, gdyż według przepisu mojej mamy, należy przygotować trzy domowe masy - masę makową, masę jabłkową oraz masę budyniową, a także upiec dwa oddzielne ciasta. Jednak dla osób, które chciałyby pójść na skróty i uprościć sobie pracę jest rozwiązanie - można użyć gotowej masy jabłkowej ze słoika oraz gotowej masy makowej z puszki (choć osobiście nie polecam). Należy pamiętać, że masę jabłkową wcześniej warto zagęścić mąką ziemniaczaną, a do masy makowej dodać pianę z białek.

Składniki:

Ciasto kruche:

3 szklanki mąki pszennej
1/2 szklanki drobnego cukru
2 jajka
3 żółtka
1 łyżeczka proszku do pieczenia
250 g masła
szczypta soli

Masa jabłkowa:

1,5 kg jabłek
4-5 łyżek cukru
2 łyżki wody
1 łyżka masła
2 łyżki mąki ziemniaczanej

Masa makowa:

1 i 1/2 szklanki maku
2 łyżki masła
4 łyżki cukru
2 łyżki miodu
50 g rodzynek
50 g orzechów
1-2 łyżki skórki pomarańczowej
4 białka
szczypta soli

Masa budyniowa:

3 szklanki mleka
3 żółtka
3 czubate łyżki mąki pszennej
3 czubate łyżki mąki ziemniaczanej
1/2 szklanki cukru
1 op. cukru z wanilią
250 g miękkiego masła
1 łyżka wódki (opcjonalnie)
2 łyżki soku z cytryny

Dodatkowo:

1 słoik dżemu z czarnej porzeczki (około 220 g)
50 g gorzkiej czekolady
wiórki kokosowe
kasza manna

Wykonanie:

Masa makowa:
Mak płuczemy pod bieżącą wodą, wrzucamy do garnka, zalewamy wrzącą wodą i gotujemy przez 15 min. Odstawiamy na kolejne 15 min., a następnie odcedzamy mak przez gazę i mielimy go dwukrotnie.
Orzechy drobno siekamy.
Na patelni rozpuszczamy masło, dodajemy miód oraz cukier i mieszamy. Następnie dodajemy zmielony mak, posiekane orzechy, rodzynki i skórkę pomarańczową. Całość mieszamy. Podgrzewamy do połączenia składników.
Studzimy.

Białka razem ze szczyptą soli ubijamy mikserem na sztywną pianę. Następnie dodajemy porcjami do wystudzonej masy makowej i wszystko delikatnie mieszamy łyżką.

Masa jabłkowa:
Jabłka obieramy ze skóry, usuwamy gniazda nasienne i kroimy w drobną kostkę. Wrzucamy do garnka i dodajemy wodę oraz cukier. Gotujemy na małym ogniu, przez około 10-15 min., aż lekko zmiękną, ale nadal będą w całości. Pod koniec dodajemy masło i mieszamy aż się rozpuści.

W niewielkiej ilości zimnej wody (niecała 1/4 szklanki) rozprowadzamy mąkę ziemniaczaną, a następnie powoli wlewamy do jabłek, cały czas mieszając. Trzymamy na ogniu do momentu, aż masa zgęstnieje, nie przestając mieszać. Studzimy.

Ciasto kruche:
Do miski wsypujemy przesianą mąkę i dodajemy proszek do pieczenia, szczyptę soli, cukier, żółtka, jajka oraz pokrojone w kostkę zimne masło.
Zagniatamy szybko ciasto i zawijamy w folię spożywczą.
Odkładamy do lodówki na około 30 min.
Po tym czasie wyciągamy i dzielimy na 4 równe części. Każdą część ciasta rozwałkujemy na placek wielkości około 20 x 30 cm.

Pierwszą część ciasta umieszczamy w blaszce (około 20 x 30 cm) wyłożonej papierem do pieczenia. Ciasto nakłuwamy widelcem i lekko oprószamy kaszą manną. Następnie wykładamy równomiernie masę makową i przykrywamy drugim rozwałkowanym plackiem. Wierzch ciasta również nakłuwamy widelcem. Wkładamy do piekarnika nagrzanego do 180 stopni na około 40-45 min. Studzimy.

Trzecią część ciasta umieszczamy w blaszce (około 20 x 30) wyłożonej papierem do pieczenia. Ciasto nakłuwamy widelcem i lekko oprószamy kaszą manną. Następnie wykładamy równomiernie masę jabłkową i przykrywamy czwartym rozwałkowanym plackiem. Wierzch ciasta również nakłuwamy widelcem. Wkładamy do piekarnika nagrzanego do 180 stopni na około 40-50 min. Studzimy.

Masa budyniowa:
Do garnka wlewamy 2 szklanki mleka, dodajemy cukier oraz cukier z wanilią i zagotowujemy.
W misce mieszamy pozostałą część mleka z żółtkami oraz mąką ziemniaczaną i mąką pszenną. Miksujemy, by proszki dokładnie się rozprowadziły i nie było grudek. Następnie uzyskaną mieszaninę wlewamy do gotującego się mleka i cały czas mieszamy na ogniu, do momentu uzyskania gęstej konsystencji budyniu.

Budyń przykrywamy folią spożywczą tak, aby dotykała ona powierzchni budyniu i studzimy.

Miękkie masło kroimy na kawałki, wrzucamy do miski i ucieramy mikserem na puszystą masę. Następnie dodajemy porcjami wystudzony budyń i miksujemy do uzyskania jednolitego kremu. Jednak nie możemy miksować zbyt długo, bo masa może się zważyć. Na końcu do smaku dodajemy sok z cytryny (ostrożnie, by masa się nie zważyła) oraz opcjonalnie wódkę dla wyostrzenia smaku.

Składanie ciasta:
Na dnie blaszki umieszczamy ciasto makowe, na którym rozsmarowujemy dżem z czarnej porzeczki. Następnie wykładamy połowę masy budyniowej i równomiernie ją rozsmarowujemy. Przykrywamy ciastem jabłkowym i rozsmarowujemy pozostałą część masy budyniowej. Wierzch polewamy rozpuszczoną gorzką czekoladą, robiąc szlaczki oraz posypujemy wiórkami kokosowymi.
Wkładamy do lodówki na kilka godzin, a najlepiej na całą noc.